BETLEHEM KETAREN, BERASTAGI.
Tupung
stasi nuraken erbahan peridin lako danak-danak, banci jadi erbage-bage cakap
lit si man adapen rikut ras erbage-bage ka lit penggejapen. Kerina kita tuhu
tentu enggo meteh maka lit lakon peridin anak-anak ibas Gerejanta, tapi lenga
bo merari si ngantusi kerna kai kin
guna lakon e man banta sekalak-sekalak e maka
lit piga-piga erkiteken kurang pengantusen, nungkun alu piga-piga penungkunen,
nina: ”Kai kin deba e?”, ”Kai pe langa
iangkana kai gunana iperidiken?, tah pe ”La kin salah ndia kita adi sope niangkana engo itetapken
agamana?” Mbera-mbera tulisen sigendek-gendek enda banci mabai kita siangkan,
labo sisangka-sangkan.
Padan Perjabun
Tupung perjabun ipanteki ibas
sakramen pasu-pasu tumbuk erjabu, isuanken me ajar erpalasken padan kempak si
dilaki bage pe si diberu gelah
sikeleng-kelengen ras kininggiten lako ndidik anak-anak si ipelimikien Dibata
gelah jadi anak-anak katolik si mehuli.
Tanda-tanda ras ulih kekelengen dingen pengarapen ibas jabu e erpalasken
kiniteken, maka peridin danak-danak e me
sada perbahanen si metunggung lako maba
anak-anak kempak Dibata si mada tinuang rikutken
usihen si mehuli si nilakoken jabu sibadia jabu nasaret,
e me Josep ras Maria ibas ia
naruhken Jesus ku rumah pertoton (neh.
Luk 2:22-40) erpalasken dingen lako pegeluhken padan perjabun e, e me kininggiten lako ndidik anak-anak lako jadi kalak Katolik si mehuli.
Tuhu, ibas paksa genduari enda
melala orangtua, lanai tehna tumburen
lako pesikap nakan kula anak-anakna, la terjeng nakan si teptep wari tapi lako
lit nakan nimai, ras guna si e kitaren-taren ngukuri dan ndarami kai si mehuli
kempak anak-anak, nina ras ninta, piah
megati me lupa kerna nehken tanggungjabap si pematang ras terutama, eme kap lako ngemamahken nakan pertendin, nuanken benih-benih
kiniulin janah sue ras padan perjabun emekap lako nuanken ajar kerna
kekatoliken, janah lako ndalanken si mehuli e kiniteken nuruh kita pang gia pelain ras kalak si deban lako siterulin.
Peridin Danak-danak
Peridin
danak-danak tuhu jadi sada hak ibas orangtua nangdangi kiniteken anakna si
ipelimiken Dibata ku tengah-tengah jabuna. Orangtua bebas nentuken apai si
terulin man bana, nehken anakna iperidiken kenca anak e ngasup makeken ukur
sinibabana tah kin iperidiken ibas minggu-minggu pertama ibas ketubuhenna.
Gelemen Gereja ibas ngiahken
gelah anak-anak iperidiken tupung minggu-minggu pertama kenca anak-anak e
tubuh, e me kap lako pelikas anak-anak e ibas dosa-dosa si ndekah nari, janah guna si e niperluken ketubuhen si mbaru ibas peridin gelah ipedauh idur kuasa si deban ras ipersada ku bas kerajan kebebasen anak-anak
Dibata, e me dalin kegeluhen si ipesikapNa bana. Gereja ras orangtua banci
ikataken enggo ngelanglangi tah pe ngolang-ngolangi anak-anak lako ngaloken
berkat ras pemere si mbelin idur Dibata ibas erkitaren-taren guna peridin e
(bdk. KGK 1250).
Penegun Guna Peturahken Kiniteken Danak-danak,
Tanggungjabapta Kenca Peridinna
Tanggungjabap orangtua (ras bapa nande seranina) reh tangkasna erkiteken
peridin danak-danak eme lako ndidik anak-anak e erpalasken terang kiniteken
kekatoliken. Perbahanen-perbahanen erpalasken perukuren ras sura-sura si mehuli
perlu si geluhken ibas ndidik anak-anak gelah seh ku belinna subuk ibas batang
daging bagepe ibas kepentarenna, maka ia ibas paksana banci ngeriahken
kiniliten ibas dirina terlebih-lebih lako ngaminken
dalan kegeluhen si ibentasisa ibas kepkepen terang Tuhan Jesus e.
Erbage-bage kiat ras perbahanen si mehuli idalanken lako nehken
tanggungjabap e, umpama arah nekolahkensa ku sekolah katolik gelah ngaloken
palas-palas kekatoliken, tapi ula min pernah ngataken ras sigejapken enggo bias
terjeng bage saja. Erkiteken buen me paksa inanami anak-anak i jabuna jine ras
orangtuana lako nggeluh ibas kerinanna, maka orangtua jine me guru si utama ras
pertama kempak ia, emaka jabu me sekolah
katolik si pematang dingen banci ikatanken selaku seminarium si pematang ras si pemena.
Pentingna petandaken kempak
anak-anak maka jabu inganna nggeluh eme
jabu selaku Gereja si kitik (selaku persadan, ingan ertoto, ingan
isampat-sampaten, ingan ngaloken pengajaren bagepe nehken penggejapen ngaloken
buh kiniteken) ijem banci inanamina kedamen, ketenangen, kerembaken ras Dibata
arah cakap si mehuli si man beginkenna dingen perbahanen-perbahanen si
metunggung si man tatapen ras si man usihenna. Salu bage anak-anak la terjeng
ngakoken kata ajar, penuruhen tah pe larangen-larangen, tapi terdauhen ras
terbagesen banci ialokenna usihen-usihen si metunggung.
Lako
petandaken kekatoliken ras nuankensa kempak anak-anak, seh kal perluna
ibaba/itaruhken anak-anak e ku sekolah minggu, ku pertemun-pertemun i
lingkungen bage pe ku kegeluhen keteremen, gelah kitik-kitik nari pe enggo ia
terbiasa, erngena dingen erkeleng ate nangdangi Gereja si idahna ibas persadan
kalak si erkiniteken ras erpengendes man Dibata bagepe nangdangi kegeluhen
sekelewet si jadi bagin kegeluhenna.
Mehuli ka ibaba lako ngaloken pasu-pasu idur malim nari, nerangken kai kin
antusen sakramen-sakramen kempak ia, maka kenca seh paksana banci ialokenna
sakramen e, labo ialokenna ras idalanina alu la iantusina. Terlebih-lebih kerna
sakramen krisma bagepe lako ngaloken komuni si pertangtangna, tuhu seh kal
tunggungna adi kita muat bagin ngajarisa i rumah labo saja terjeng iendesken
gelah iajari guru/pendidiksa pe niakap enggo bias.
Megati lit si idah piga-piga kalak si salah pengantusen kerna ngajari tah
pe negu-negusa kempak kekatoliken, umpamana alu maba anak-anak kitik ku Gereja
ibas lakon kata sibadia tah pe lakon ekaristi niakapna metungung adi anak-anak
banci teraturken kentisik, ije nari kiam
kujah-kuje, tah pe adi seh ku altar akapna anak-anak e tah pepagin biak jadi
pastor. Megati ka erkiteken si e lit ka si biak kade-kade jadi ragat-agat saja
dahinna i gereja tempa-tempa la bias paksa i rumah lako nehken kekelengenna. Si
enda tentu penggejapen ras penegun si lepak ras tentu perlu ipesikap. Pediatlah
anak-anak pulung ibas perayan kiniteken anak-anak janah pindolah pasu-pasu idur
malim nari alu la ngganggu perayan si ipersembahken malim e. Lang kin gia maba
anak-anak ku gereja la banci lang ngganggu ketenangen kita orangtuana lako
ertoto, apaika nangdangi orangtua nu kakal sideban.
Kesemalen Ertoto
Anak-anak perlu ijari ertoto i bas jabu umpamana toto
Bapa kami, Sintabi Maria bagepe Kemulian. Njadiken geluhta erpalasken kesemalen
ertoto subuk ibas ertoto muat ras elah man, muat berkat ras kenca mulih erdahin
(muat tah pe dung kenca erlajar tah pe main-main), muat ras kenca ngoge Pustaka
Sibadia bagepe ibas ertoto kerna erbage-bage keperlun tentu ngajari anak-anakta
ertoto alu usihen perbahanen. Ajarilah anak-anak e ertoto bagi ia arusna
ertoto, labo gelah teridah ia beluh ertoto. Pertoton-pertoton si gendek ndauh
ulin asangken pertoton-pertoton si gedang. (Ngajari anak-anakta ertoto tupung
lit temue tuhu megati si idah ilakoken, tapi sitertunggungen eme ngajari ia
arah usihen si nilakoken kita ertoto dingen arah kita nggeluhken pertoton e).
Bujur ras mejuah-juah!
Tidak ada komentar:
Posting Komentar